اوتیسم و سفر

شماره پیش صحبت در موضوع اوتیسم و سفر را آغاز کردیم. مزیت های سفر کردن برای خانواده هایی که فرزندی با اختلال اوتیسم دارند را شرح دادیم. صحبت را در همین موضوع ادامه می دهم و تلاش میکنم نکات کاربردی را در این زمینه ارائه دهم.

یکی از نکاتی  که باید برای مسافرت کردن با کودکان  دچار اوتیسم در نظر بگیریم ، برنامه ریزی اولیه سفر است؛ از انتخاب مقصد سفر گرفته، تا پیش بینی نیازهای منحصر به فرد فرزندتان، بهتر است خیلی قبلتر از تاریخ سفر انجام شود. برای این منظور مقصدی را انتخاب کنید که استرس زا نباشد و آرامش بخش باشد. کودکان مبتلا به اوتیسم از اطرافیان خود استرس و اضطراب را جذب می کنند. جمعیت زیاد، احساسات آن هارا تحریک می کند . رفتن به یک پارک تفریحی شلوغ و یا بازدید از مکان های شلوغ انتخاب مناسبی نیست. برنامه سفری بچینید که زمانش منعطف باشد. سفر به  دل طبیعت ، سکوت و آرامش آن می تواند انتخاب درستی  باشد. در انتخاب مقصد سفرتان به نیازهای کودک توجه کنید اگر از شن و ماسه ساحل احساس بدی به او دست می دهد بهتر است به ساحل نروید. اگر آفتاب و گرما حساسش می کند جایی را پیدا کنید که خنک و بدون آفتاب باشد. اگر فرزندتان سن مناسبی دارد در برنامه ریزی سفر از اون کمک بخواهید و برنامه را با او به اشتراک بگذارید. خواست و نیاز او ،به شما برای انتخاب مقصد مناسب بسیار کمک  می کند.

قبل از سفر با اقامتگاهی که رزرو کرده اید تماس بگیرید. شرایط و نیازهای فرزندتان را با کارکنان آن جا درمیان بگذارید  این کار به آن ها هم آگاهی می دهد و هم کمک می کند تا اگر می توانند، برخی از نیازهای شما را پیش از رسیدن رفع کنند. در مورد آب و هوا و ساعات بازدید از جاذبه ها، قبل از سفر تحقیق کنید.این کار برای شما و کودکتان استرس کمتری در سفر ایجاد می کند.

می توانید پیش از سفر کارهایی را تمرین کنید. مثلا در رستورانی جدید غذا بخورید. در محلی جدید مانند هتل، او را بخوابانید ، در سرویس های بهداشتی خارج از خانه دستشویی کند. این کارها باعث می شود در طول سفر آرامش بیشتری  داشته باشد و رفتارهای هیجانی اش کاهش بابد.

و در نهایت؛ هرچه شما آرامش بیشتری داشته باشید کودک شما هم از شما آرامش می گیرد.  اگر لازم است زمان بیشتری را در سفر باشید و یا همراهی برای کمک ،با شما به سفر بیاید و به شما در نگهدار ی از فرزندتان کمک کند این کار را حتما انجام دهید.

مساله دیگر در سفر؛ لوازم و وسایلی است که با خود باید ببرید. بردن چیزهایی که فرزندتان دوست دارد و در خانه از آن ها استفاده می کند  تطبیق با محیط جدید را آسانتر می کند.  برای مثال برای این که فرزندتان خواب راحتی در هتل داشته باشد پتو یا بالش  و عروسک و لباس راحتی که مورد علاقه اش است  را به همراه داشته باشید. این نکته در خواب راحت فرزندتان موثر است.

بعضی از کودکان مبتلا به اوتیسم بد غذا هستند یعنی تنها غذاهای خاصی را می خورند . غذاهایی که دوست دارد را به همراه داشته باشید تا گرسنگی موجب تنش نشود. کودک شما ممکن است دیگر غذاها را ناسالم بداند  ، نیازی نیست در سفر به خوردن غذاهای جدید اصرار ورزید.

یک بسته از لوازم بهداشتی مورد نیاز کودکتان را فراهم کنید.درست است در هتل ها شامپو و صابون فراهم است اما گاهی بو و بافت این لوازم بهداشتی برای کودکتان ناخوشایند است. بنابراین همان شامپو و صابونی که در خانه استفاده می کنید برای او به همراه داشته باشید.

نکته  مهم  دیگر برای سفرهای جاده ای است.؛ سفر جاده ای هنوزهم یکی از محبوب ترین راه ها برای گردشگری است. اما نشستن در خودرو برای مدت طولانی برای کودک مبتلا به اوتیسم می تواند سخت باشد. بهتر است در چنین سفرهایی  ملاحظات خاصی داشته باشیم. برای مثال صندلی کودک را چک کنید که به خوبی وصل شده باشد و تکان های مزاحم برای کودک نداشته باشد.  خودرو خود را قبل از سفر به خوبی بررسی فنی کنید ، خرابی خودرو در جاده می تواند آزار دهنده باشد و برای کودک مبتلا به اوتیسم تغییر ماشین و حاشیه های آن می تواند استرس زا باشد.

پیشنهاد می شود پیش از سفر های طولانی مدت و مسافت های دور ، سفرهای کوتاه و نزدیک را امتحان کنید. اگر کودکتان به نشستن در خودرو برای مدت طولانی عادت ندارد بهتر است آخر هفته به جایی نزدیک محل سکونتتان بروید تا کم کم برای سفرهای طولانی آماده شود. همیشه قبل از شروع سفر جاده ای،  نقشه را به دقت چک کنید و برنامه ای برای مکان های استراحت در جاده و خوردن غذا در نظر بگیرید. لازم است استراحت های بیشتری در جاده داشته باشید و بدانید چه امکاناتی در جاده فراهم است تا فرزندتان خسته نشود. در خودرو اسباب بازی محبوب و وسایل راحتی اش را داشته باشید. اگر آفتاب است حتما از عینک دودی استفاده کنید . موسیقی ملایم و آرامش بخش در خودرو پخش کنید. سعی کنید روال زندگی عادی کودک را در سفر ادامه دهید.زمان غذاخوردن وخوابیدن مثل خانه باشد.کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است در ماشین حالت تهوع پیدا کند حواستان به وسایل مورد نیاز و لباس تمیز باشد. در سفرهای جاده ای تلاش کنید تا انعطاف زمانی بیشتری داشته باشید. بهتر است بدون خستگی و تنش به مقصد برسید بنابراین  از جاده و جاذبه های در دسترس لذت ببرید.

جالب است بدانید برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم قطار را بسیار دوست دارند. اگر کودک شما هم یکی از آن هاست ،سفر با قطار می تواند سفری خاطره انگیز شود. اما مثل همه موقعیت های جدید، چالش هایی به وجود می آید.  این نکات کمکی را در ذهن داشته باشید. قبل از سفر فیلم هایی از قطار به کودکتان نشان دهید و توضیح دهید که با این وسیله می خواهید باهم سفر کنید. آشنایی پیش از سفر استرس را کمتر می کند.

برای سفر با قطار زودتر به ایستگاه راه آهن بروید  تا با عجله و استرس سوار قطار نشوید. به کودکتان توضیحات کمک کننده دهید و بگذارید با محیط آشنا شود. اگر بتوانید کوپه های خصوصی داشته باشید بهتر است. اگر کودکتان به صداهای بلند حساس است با خود هدفون به همراه داشته باشید زیرا قطار و اتوبوس هر دو پرسرو صدا هستند. سعی کنید کودکتان نزدیک پنجره بنشیند و بتواند فضای آزاد بیرون را تماشا کند. زیرا در فضای بسته ی قطار ممکن است خسته و کلافه شود. اگر هم ازنشستن  طولانی خسته شد خوب است کمی در راهرو های قطار باهم قدم بزنید.

مثل سفرهای جاده ای با خودرو ، در قطار هم وسایل محبوبش را در دسترس داشته باشید تا حوصله کودکتان کمتر سر برود. توجه داشته باشید هنگاهی که از وسایل نقلیه عمومی استفاده می کنید همواره کودکتان همراه شما باشد. امکان گم شدن بیشتر است. می توانید با کارکنان و مدیر واگن در مورد نیازهای کودکتان صحبت کنید و خدمات مورد نیازتان را در صورت امکان دریافت کنید.

یک توصیه مهم دیگر، سعی کنید در تعطیلات عمومی و فصل شلوغ به سفر نروید . هرچه جمعیت کمتری در محیط اطراف کودکتان باشد ، روحیه او بهتر خواهد بود.

همانطور که قبلا گفتیم؛ هرزمان که کودک از محیط خانه دور شود دچار اضطراب و بی قراری می شود. اما این دلیل بر سفر نکردن نیست. اقامت در هتل برای ما حس آرامش و رفاه دارد اما برای کودک مبتلا به اوتیسم اضطراب آور است. همه صداها ، بو ها، مناظر برای او جدید و ناشناخته است. به محیط قبلی و امن خود دیگر دسترسی ندارد. به همین دلایل سعی کنید از کارکنان هتل بخواهید اتاقی دنج و آرامتر را برای شما آماده کنند. عموما اتاق های نزدیک راهرو و آسانسور پر سرو صدا هستند که می تواند خواب کودکتان را مختل کند. حتما قفل درب و پنجره اتاق را چک کنید که امن باشد . اگر در هتل آپارتمان یا هاستل هستید که می توانید در آشپزخانه غذاهای محبوب کودکتان را تهیه کنید برای شما راحتتر خواهد بود.  برخی کودکان اوتیست از گوشی و تبلت استفاده می کنند حتما رمز اینترنت بگیرید تا فرزندتان به راحتی بتواند بازی کند.  برای خواب بهتر است است از ملافه و بالشت خود کودک استفاده کنید زیرا بافت و جنس پارچه ها می تواند باعث عدم راحتی شود. به لباس هایی که به همراه می آورید بر اساس آب و هوا دقت کنید. لباس راحت و مناسب آرامش بخش است. کفش مناسب و راحت  برای پیاده روی در سفر لازم است. 

همه ی نکاتی که بررسی کردیم می تواند کودک اوتیست و خانواده اش را از انزوا بیرون آورد. سفر فرصت بی نظیری برای زندگی کردن و بسیار آموزنده است. تجربیات سفر برای کودک با اختلال اوتیسم  بسیار ارزشمند خواهد بود . تنها کافی است با مثبت اندیشی و انعطاف بیشتر سفر کنیم و خاطرات خوش و ماندگار خلق کنیم.  به نظر من با همه سختی ها و چالش های موجود باید فضایی ایجاد شود که همه ی افراد با هر نیاز و ویژگی خاص، بتوانند سفر کنند و خدمت رسانان در حوزه گردشگری آماده حضور کودکان اوتیسم و خانوادهایشان باشند. به امید روزی که مکان های مخصوص اوتیسم در ایران داشته باشیم.